Wpływ światła niebieskiego na zdrowie

Autor: Sebastian Kilichowski Dodano: 25 listopada 2020

W dzisiejszym artykule dowiesz się konkretów na temat sztucznego światła niebieskiego i jego wpływu na szeroko pojęte zdrowie. Informacje, którymi się z Wami podzielimy pochodzą z 458 stronnicowego raportu Francuskiej Agencji Żywności, Środowiska oraz BHP (ANSES), który ukazał się w maju 2019.

Nad stworzeniem raportu ANSES pracowała 4 lata, a wszystko zaczęło się od zebrania grupy eksperckiej mającej swoich przedstawicieli z dziedziny: fizyki, biologii, chronobiologii, metrologii promieniowania optycznego, widzenia, okulistyki, środowiska i przepisów oświetleniowych. Także nie byli to ludzie z pierwszej łapanki

Oprócz analizy dostępnych źródeł naukowych ANSES sama zorganizowała 3 badania, aby lepiej przyjrzeć się problemowi:

Zbadano wszystkie dostępne na rynku oświetlenia pod kątem technologicznym,
Opracowano narażenie poszczególnych grup społecznych na różne rodzaje sztucznego oświetlenia (uczniowie, pracownicy, osoby starsze itd.),
Analiza skuteczności środków ochronnych przed sztucznym światłem niebieskim takich jak: filtry na komputer, soczewki, przezroczyste okulary z filtrem blokującym światło.

Obecność sztucznego światła w życiu człowieka

Problem sztucznego oświetlenia nabrał tempa, kiedy wprowadzono dyrektywy europejskie EuP eco-design of energy-using w latach 2009-2012 przez co z regularnej sprzedaży zostały wycofane tradycyjne żarówki żarowe, a LEDy zyskały na popularności.

Obecnie Technologia LED nie jest tylko w żarówkach, lecz we wszystkich ekranach elektronicznych, zarówno tych domowego użytku (telewizor, komputer, telefon) jak i publicznego (ekrany w metrach, autobusach, tramwajach). Technologia LED została wprowadzona również do zabawek dla dzieci i dekoracji.

Co ciekawe już w 2010 roku ANSES opublikowało swoją pierwszą opinię na temat skutków zdrowotnych związanych ze światłem LED. Zwrócili oni uwagę na toksyczne działanie światła niebieskiego na siatkówkę oka oraz możliwy wpływ na zdrowie, a tak się składa, że LEDy emitują OLBRZYMIĄ ilość tegoż właśnie światła. Niestety nikt nie chciał słuchać.

Dziś ANSES w swoim raporcie informuje nas o tym, że:

długotrwała ekspozycja na niebieskie światło jest toksyczna
niebieskie światło zaburza rytm dobowy oraz sen
niebieskie światło ma destrukcyjny wpływ na zegar biologiczny
efekt migotania w LEDach jest szkodliwy dla ludzi
światło niebieskie w zbyt dużych ilościach może powodować chroniczną aktywację układu sympatycznego „walcz i uciekaj”.

Zakłócenie rytmu dobowego, które mogą wiązać się również z innymi skutkami zdrowotnymi:

zakłócenie jakości oraz ilości snu,
zaburzenia metaboliczne (otyłość, cukrzyca, itp.),
zwiększone ryzyko raka – szczególnie raka piersi,
choroby sercowo-naczyniowe,
wpływ na zdrowie psychiczne.

Ważny cytat z raportu:
„Większość dostępnych badań naukowych pokazuje, że niebieskie światło wpływa na regulację snu. Dowody przedstawione na podstawie badań przeprowadzonych na ludziach są wystarczające, aby dojść do wniosku, że światło niebieskie wieczorem ma udowodniony wpływ na opóźnienie zasypiania, czas trwania i jakość snu.”

Kolejny cytat godny uwagi:
„Potwierdzono toksyczne działanie niebieskiego światła. Ostra ekspozycja na intensywne niebieskie światło może z czasem doprowadzić do trwałej, częściowej lub całkowitej utraty wzroku. Ocena eksperta ANSES przeprowadzona w 2010 r. wykazała toksyczność niebieskiego światła dla siatkówki, a nowe dane naukowe potwierdzają ten wynik i identyfikują krótkoterminowe skutki fototoksyczne związane z ostrą ekspozycją na światło niebieskie i długotrwałe skutki związane z chroniczną ekspozycją przez kilka lat, co może zwiększać ryzyko wystąpienia zwyrodnienia plamki żółtej.”

Jak eskpozycja na niebieskie światło wpływa na rytm dobowy?

Ekspozycja na niebieskie światło wieczorem zakłóca rytm dobowy, czyli wewnętrzny zegar ciała, który reguluje wiele podstawowych funkcji biologicznych, w tym nasz sen. Odpowiednia produkcja hormonu snu – melatoniny, jest zatem niezbędna do prawidłowego zsynchronizowania wszystkich funkcji biologicznych z rytmem dnia i nocy.

Obecne nawyki związane ze stylem życia coraz częściej zakłócają ten rytm przez ekspozycje na sztuczne światło niebieskie wieczorem i nocą. Kilka badań eksperymentalnych przeprowadzonych na ludziach, w których badani byli narażeni na światło niebieskie ze sztucznego oświetlenia lub ekranów (komputery, telefony, tablety itp.) wskazują, że:
nawet bardzo mała ekspozycja wieczorem na światło niebieskie ma wpływ na rozregulowanie rytmu dobowego.

Agencja stwierdza, że wystawianie się przed snem na oświetlenie LED i ekrany, może niekorzystnie wpływać na czas trwania i jakość snu.
ANSES zwraca uwagę na to, że dzieci i młodzież, od najmłodszych lat narażone są szczególnie na ekrany. Mowa o telefonach komórkowych, tabletach oraz komputerach. Stanowią szczególnie wrażliwą grupę ludzkości, ponieważ ich krystaliczna soczewka która chroni siatkówkę – wciąż się rozwija do 20 roku życia.

Dzieci powinny szczególnie uważać na światło niebieskie przed snem i nocą, a w szczególności:

ekrany LED: telefony komórkowe, tablety, komputery itp.
zabawki, które emitują białe lub niebieskie światło
białe jasne światło typu LED

Badacze piszą również o tym, że:

eksperymentalne badania pokazują, iż melatonina matki przenika przez barierę łożyskową docierając do płodu i może wpływać na jego rozwój,
upośledzenie w dostarczaniu melatoniny z matki do płodu może mieć konsekwencje trwające nawet do dorosłości.

Poniżej pełny wykaz grup zwiększonego ryzyka:

niemowlęta i dzieci
młodzież i młodzi dorośli
kobiety w ciąży
pracownicy na nocne zmiany
osoby z chorobami oczu oraz z zaburzeniami snu
osoby mające migreny

Sztuczne światło niebieskie wpływa pośrednio na funkcjonowanie gospodarki hormonalnej kobiet:

receptory dla melatoniny zlokalizowane są rownież w jajnikach
przysadka, gdzie zlokalizowana jest szyszynka wydzielająca melatoninę bierze czynny udział w regulacji hormonów.

Dobra, to, że sztuczne światło niebieskie jest szkodliwe już wiemy. Teraz pytanie jak się przed nim chronić? Eksperci przeanalizowali różne rozwiązania ochronne przed sztucznym światłem niebieskim, takie jak:

filtry wbudowane w ekrany komputerów
soczewki okularów korekcyjnych lub przyciemnione soczewki

WNIOSEK: skuteczność tych urządzeń jest bardzo różna. Ponadto nie ma żadnej skuteczności w odniesieniu do długotrwałego narażenia na sztuczne światło niebieskie. Także filtry na telefon czy komputer typu: IRIS / F.lux / Twilight / Night shift mode czy przezroczyste okulary z filtrem światła niebieskiego się nie sprawdzą.

Okulary blokujące niebieskie światła z pomarańczowymi szkłami

Właśnie dlatego stworzyliśmy „pomarańczowe” okulary blokujące światło niebieskie EyeShield, które blokują 100% tegoż światła i są jedyną skuteczną ochroną. Aby mieć pewność, że nasze okulary są skuteczne przebadaliśmy je w niezależnym laboratorium, więc mamy pewność, że są najwyższej jakości. Przeczytaj cały raport niezależnego laboratorium odnośnie skutecznego blokowania niebieskiego światła przez okulary EyeShield.

Co jeszcze ANSES radzi?

ograniczyć czas ekspozycji na sztuczne światło przed snem
używać cieplejsze odcienie zamiast białego jasnego oświetlenia

Natomiast to i tak jest za mało, bo nawet zamiana zimnych LEDów na cieplejsze nie rozwiązuje problemu tzw. efektu migotania, o którym napiszę osobny post.

Już od paru lat głośno mówimy na temat światła. Jesteśmy zdania, że im więcej wiemy na temat technologii, tym jesteśmy w stanie podejmować lepsze decyzje. Należy lepiej zadbać o zdrowie swoje oraz bliskich, a zdrowie i bliscy to najlepsze co mamy.