Barwa światła – jak wybrać odpowiednią i czym się różnią?

Wchodzisz do kuchni o poranku, a światło zamiast budzić Cię do życia, drażni oczy i sprawia, że czujesz się jak na sali operacyjnej? Albo odwrotnie. Próbujesz ogarnąć tabelki w Excelu przy biurku, ale przytłumione, żółtawe światło robi z Twojego mózgu budyń. To nie przypadek. Barwa światła ma ogromny wpływ na nasz nastrój, koncentrację, rytm dobowy, a nawet apetyt. W tym artykule odkryjesz, jak wybrać odpowiednie oświetlenie, czym różni się 2700K od 6000K, dlaczego warto znać pojęcie pełnego spektrum i jak światło może stać się Twoim sprzymierzeńcem, a nie wrogiem.

Barwa światła – czym jest i dlaczego ma znaczenie przy wyborze oświetlenia?

Zaczniemy od definicji, bo nie każdy przecież lubi działać na ślepo. Barwa światła to nie jakaś poetycka metafora, tylko konkretny parametr techniczny: temperatura barwowa, mierzona w kelwinach (K). Im niższa wartość, tym światło cieplejsze (żółtawe). Im wyższa, tym chłodniejsze i bielsze. To ten parametr decyduje o tym, czy żarówka świeci przytulnym, światłem, czy też raczej przypomina klimat na stacji kosmicznej. To najważniejszy parametr wpływający na nasze samopoczucie, wydajność i wygląd wnętrza. Nie chodzi tylko o estetykę. Twój organizm to naprawdę sprytny twór. Ma wbudowany zegar biologiczny, który dostosowuje się do rytmu światła i ciemności na zewnątrz.

Niebieskie światło, które jest obecne w świetle dziennym o wysokiej temperaturze barwowej (5000K i więcej), hamuje produkcję melatoniny, czyli hormonu odpowiedzialnego za sen. To oznacza, że gdy siedzisz do późna przy zimnym świetle lub wpatrujesz się w ekran smartfona, Twój mózg dostaje sygnał, że jest jeszcze jest dzień i zasypianie staje się niemożliwe. Badania z Harvardu mówią jasno: długie wystawienie na niebieskie światło po zmroku może zwiększać ryzyko zaburzeń snu, a w efekcie negatywnie wpływać na zdrowie psychiczne i fizyczne. Z kolei ciepła barwa światła wpływa na produkcję melatoniny, dzięki której wpadamy szybko w objęcia Morfeusza. Zanim wybierzesz oświetlenie do swojego mieszkania czy domu, zwróć uwagę na:

• moc światła (W)
• współczynnik oddawania barw (CRI),
• ilość Kelwinów (K),
• ilość lumenów (lm)
• klasę efektywności energetycznej.

Jaką barwę światła wybrać do różnych pomieszczeń?

Tradycyjna lampa żarowa świeci zwykle około 2700K. Stąd ten przytulny, domowy klimat. LEDy i świetlówki mogą mieć różne barwy: od ciepłej po bardzo zimną. Jak dobrać barwę światła w zależności od pomieszczenia? Od przybytku głowa nie boli… Czasem jednak boli, bo żarówek na rynku nie brakuje. Jaką żarówkę wybrać? Tutaj wchodzimy w praktykę.

Dobór właściwej barwy światła zależy od funkcji danego wnętrza. Masz salon, czyli strefę relaksu, gdzie chcesz się wyciszyć po dniu pracy? Postaw na ciepłe światło o temperaturze 2700K–3000K. To kolor przypominający zachód słońca, który sprzyja produkcji melatoniny i pomaga się zrelaksować. W sypialni ta barwa to must-have, bo nie chcesz przecież, by Twój mózg myślał, że to wciąż poranek, gdy próbujesz zasnąć.

Kuchnia i łazienka? Tu sprawdza się złoty środek, czyli neutralne światło (około 4000K). Nie za ciepłe, nie za zimne. Zapewnia dobrą widoczność i naturalne odwzorowanie kolorów, co przyda się np. przy obieraniu ziemniaków albo robieniu makijażu. To dobry kompromis pomiędzy ciepłem a zimnem. W końcu w kuchni chcesz zobaczyć, czy ziemniak jest idealnie obrany, a w łazience czy podkład na twarzy faktycznie wygląda dobrze. Popularnym rozwiązaniem są listwy LED.

Neutralne światło to dobry wybór, ale warto mieć zarówno w kuchni, jak i w łazience opcję włączenia wieczorem dodatkowego oświetlenia – bardziej nastrojowego, o cieplejszej barwie. W biurze lub warsztacie wymagana jest precyzja i czujność, więc zimna barwa światła (5000K–6000K) podkręci Twoją koncentrację i sprawi, że nie zamienisz się w zombie przed monitorem. Badania potwierdzają, że jasne, chłodne światło zwiększa efektywność i zmniejsza uczucie senności.

Ciepłe światło czy zimne – jaka barwa światła do jakiego celu?

Ciepła czy zimna barwa? Na pewno to pytanie krąży w głowie każdej osobie, która wprowadza się do nowego mieszkania. Wiesz już, że światło ciepłe jest jak podgrzane kakao – rozluźnia i koi, a zimne działa jak czarna kawa – pobudza i trzyma w gotowości. No to pamiętaj także, że masz wybór i dobrze go wykorzystaj. Ciepłe, żółtawe światło pomaga się wyciszyć, redukuje stres i sprzyja regeneracji. Idealne na wieczór, do czytania książki czy na romantyczną kolację (nawet jeśli jest to kolacja w pojedynkę). Zimne, białe światło natomiast informuje mózg, że masz coś do zrobienia, poprawia koncentrację, czujność i nastraja do działania. W praktyce ciepłe światło jest dobre na popołudniowy i wieczorny relaks, zimne na poranny rozruch i robotę. Proste? Proste.

Barwa światła LED – jak dobrać oświetlenie do swoich potrzeb?

Żarówki LED to już standard, ale wybór barwy światła w tej technologii to prawdziwy rollercoaster. 2700K i 3000K to klasyczne ciepłe barwy – nastrojowe, delikatne. 4000K to barwa neutralna, uniwersalna, pasująca do większości domowych zastosowań. Z kolei 6000K i wyżej to prawdziwa „lampka biurowa” albo „świetlówka w warsztacie”. Ale uwaga: nie wszystkie LEDy są sobie równe.

Jakość światła, oddawanie barw (CRI) i efekt migotania mają gigantyczne znaczenie dla Twojego komfortu i zdrowia oczu. EyeShield oferuje żarówki DayTorch i NightTorch, które eliminują niebieskie światło, czyli wróg Twojego rytmu dobowego. Full Spectrum DayLight zaś oddaje pełne spektrum światła dziennego, które jest potrzebne do zachowania zdrowia psychicznego i fizycznego.

Pełne spektrum światła – co to znaczy i kiedy warto po nie sięgnąć?

Full Spectrum to coś, o czym większość ludzi nie ma pojęcia, a powinna. Standardowe żarówki i taśmy LED emitują światło o wąskim spektrum, które nie oddaje naturalnych barw i może powodować zmęczenie oczu oraz obniżenie nastroju. Żarówki takie jak Full Spectrum DayLight, imitują naturalne światło słoneczne, dostarczając pełne spektrum promieniowania, od ultrafioletu po podczerwień. To oznacza lepszą koncentrację, wyższą efektywność i poprawę samopoczucia. 

Dodatkowo światło pełnospektralne pomaga regulować poziom serotoniny i melatoniny, czyli hormonów odpowiedzialnych za nastrój i sen. Zdarza się, że ludzie pracujący przy żarówkach Full Spectrum  zauważają, że ich depresja sezonowa znika jak ręką odjął. Pełne spektrum światła to coś więcej niż zwykła biała żarówka. To zdrowy wybór, gdy potrzebujesz doświetlić wnętrze domu, biura czy garażu w ciągu dnia. Jest to szczególnie ważne w okresie jesienno-zimowym, gdy zwykle niewystarczająco wystawiamy się na światło naturalne. 

Efekt migotania – ukryty wróg komfortowego oświetlenia

Nie tylko kolor światła ma znaczenie, gdy wybierasz żarówkę do swojej lampy. Różne barwy światła, a także moc i inne parametry to jedno. Ważne jest także, czy światło jest stabilne. Efekt migotania w niskiej jakości żarówkach LED, choć niewidoczny dla oka, może prowadzić do bólu głowy, zmęczenia oczu i problemów z koncentracją. Wprawia Twój mózg w tryb alarmowy.  Tanie żarówki LED często mają problem z flickerem, bo producenci tną koszty na elektronice sterującej. EyeShield oferuje technologię flicker-free, czyli światło wolne od migotania, co przekłada się na realny komfort przez cały dzień, a zwłaszcza wieczorem, kiedy oczy są najbardziej podatne na zmęczenie. 

Wybierz odpowiednią barwę światła do wnętrza i potrzeb

Zdecydowanie światło odgrywa bardzo dużą rolę w naszym życiu. Wybór barwy światła to nie jest wymysł biohakerów, tylko kwestia zdrowia, samopoczucia i efektywności. Pamiętaj, przy wyborze odpowiedniej barwy światła o poniższych kwestiach:

• Salon i sypialnia = ciepłe światło 2700K–3000K, relaks, dobry sen. 
• Kuchnia, łazienka = neutralne 4000K, naturalne kolory, funkcjonalność. 
• Biuro, warsztat = zimne światło 5000K–6000K, koncentracja i czujność. 

Do tego dochodzi jakość światła w oświetleniu LED. Ilość światła oraz jego rodzaj: pełne spektrum, brak niebieskiego światła wieczorem, brak migotania. Żarówki DayTorch i NightTorch nie emitują szkodliwego niebieskiego światła, które sabotuje Twój rytm dobowy. Świetny wybór na późne popołudnia i wieczory. Pełnospektralne Full Spectrum DayLight to zaś opcja dla tych, którzy chcą światła naturalnego, zdrowego i wspierającego ciało i mózg na każdym kroku. Idealne, gdy w ciągu dnia konieczne jest doświetlenie Twojego miejsca pracy, nauki, czy innej aktywności. 

Nie bój się inwestować w dobre oświetlenie. To nie tylko design, to Twoje zdrowie na co dzień. EyeShield zapewnia światło, które działa na Twoją korzyść. Jeśli nie wiesz, jaka temperatura barwowa światła, rodzaj i ilość światła są najlepsze dla Twojego stylu życia i konkretnego pomieszczenia, napisz do nas: okulary@eyehsield.com Źródło światła ma znaczenie większe niż myślisz!

Źródła:

https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/blue-light-has-a-dark-side
https://www.frontiersin.org/journals/photonics/articles/10.3389/fphot.2023.1272934/full

Sebastian Kilichowski

Ekspert Biohackingu

Od 6 lat pomaga ludziom dbać o zdrowie i lepiej spać. Ekspert biohackingu i diety ketogenicznej… [Przeczytaj cały opis autora]