Praca zdalna bez bólu oczu – ergonomia, oświetlenie i filtry

Praca z domu to raj: zero korków, kapcie zamiast szpilek, ekspres do kawy na wyciągnięcie ręki. Ale Twoje oczy mają dość home office, nawet jeśli nie masz wady wzroku. Długie godziny przed ekranem sprawiają, że oczy pieką, szczypią, a czasem widzisz wszystko jak przez brudną szybę. To nie znak, że się starzejesz, tylko masz objawy tzw. cyfrowego zmęczenie wzroku (CVS). Statystyki są brutalne — syndrom widzenia komputerowego dotyczy aż 66% osób pracujących przed ekranem. Spokojnie, to nie wyrok. Wystarczy kilka prostych zmian, by odzyskać komfort patrzenia i nie kończyć dnia z bólem głowy.
Ergonomia stanowiska pracy przy komputerze – ustawienie monitora i linii wzroku
Podczas intensywnej pracy musisz zapewnić sobie podstawową ergonomię pracy. Ergonomia to nie tylko modne słowo. Jeśli chcesz naprawdę zadbać o wzrok, zacznij od miejsca, gdzie Twoje oczy spędzają większość życia, czyli od biurka.
Monitor powinien być ustawiony tak, by jego górna krawędź znajdowała się mniej więcej na wysokości linii wzroku albo nieco poniżej. Dzięki temu oczy patrzą lekko w dół, co jest ich naturalną pozycją. Zmniejsza to napięcie mięśni i ogranicza wysychanie powierzchni oka. Idealna odległość od ekranu to 50-70 cm, czyli mniej więcej tyle, ile wynosi długość Twojego wyciągniętego ramienia. Za blisko? Oczy będą się męczyć. Za daleko? Będziesz się nieświadomie pochylać i napinać kark. Zwróć też uwagę na kąt nachylenia ekranu. Powinien być lekko pochylony do tyłu, pod kątem około 10-20°, żeby światło z otoczenia nie odbijało się w ekranie. Ustaw komputer bokiem do okna, nie naprzeciwko. Jeśli masz słońce w oczach albo w monitorze, oczy automatycznie się napinają i znów wracamy do punktu wyjścia: zmęczenia.
Nie zapominaj o krześle i właściwej wysokości biurka. Krzesło powinno wspierać dolny odcinek kręgosłupa, a stopy swobodnie opierać się o podłogę. To, jak siedzisz, wpływa na to, jak patrzysz. Garbisz się nad laptopem jak detektyw nad śladem? Gdy to robisz, głowa pochyla się do przodu, a mięśnie karku zaczynają ciągnąć, a to napięcie przenosi się na mięśnie gałki ocznej.
Jak zadbać o wzrok podczas pracy zdalnej
Jak dbać o oczy w trakcie pracy? One nie lubią stagnacji. Tak jak Ty potrzebujesz kawy i przerw, tak one potrzebują zmiany perspektywy. Bliskie odległości, w które się wpatrujesz podczas długotrwałej pracy przy komputerze, mogą powodować problemy ze wzrokiem, w tym krótkowzroczność. Soczewka w naszym oku ma zdolność akomodacji, czyli automatycznej zmiany kształtu, by ostro widzieć obiekty w różnej odległości. Gdy patrzymy w dal, mięsień rzęskowy rozluźnia się, a soczewka przybiera bardziej płaski kształt. Natomiast przy patrzeniu z bliska mięsień ten napina się, powodując, że soczewka staje się bardziej wypukła. U osób z krótkowzrocznością soczewka często ma trudności z odpowiednim rozciągnięciem, co sprawia, że wyraźne widzenie obiektów oddalonych wymaga większego wysiłku i może prowadzić do szybszego zmęczenia oczu.
Świetnym sposobem na trening wzroku są ćwiczenia akomodacji. Spójrz na palec trzymany 15 cm od twarzy, a potem na obiekt oddalony kilka metrów. Powtórz to kilka razy. W ten sposób wzmacniasz mięśnie odpowiedzialne za ostrość widzenia. To trochę jak siłownia dla oczu, tylko bez potu i karnetu miesięcznego. Najprostsza zasada, by odciążyć narząd wzroku w miejscu pracy to reguła 20-20-20: co 20 minut oderwij wzrok od ekranu, spójrz przez 20 sekund na coś oddalonego o 20 stóp (czyli ok. 6 metrów). To naprawdę działa. Badania pokazują, że regularne przerwy tego typu redukują znacząco objawy zmęczenia wzroku i poprawiają wydajność pracy przed ekranem komputera.

Podczas wpatrywania się w monitor, mrugaj częściej. Normalnie robisz to 15–20 razy na minutę, ale przy komputerze częstotliwość mrugania spada nawet o połowę. Oznacza to, że film łzowy nie odnawia się tak często, a oczy zaczynają wysychać. Stąd już krótka droga do zespołu suchego oka. Możesz sobie pomóc, robiąc świadome, pełne mrugnięcia. Zrób z tego rytuał. Co jakiś czas zamknij oczy na kilka sekund, jakbyś chciał im dać chwilę wakacji od pikseli.
Nie samym ekranem człowiek żyje. Oczy to część całego organizmu. Jeśli Ty jesteś zmęczony, one też cierpią. Nie zapominaj o przerwach ruchowych. Wstań, przeciągnij się, popatrz w dal przez okno. Ruch poprawia krążenie krwi, dzięki czemu oczy dostają więcej tlenu i składników odżywczych. A jeśli przy okazji zrobisz kilka przysiadów… Brawo Ty! Otrzymasz nagrodę w postaci większej ilości energii i zmniejszenia uczucia, że zaraz Ci głowa spadnie na klawiaturę.
I last but not least – raz w roku odwiedź okulistę. Lepiej zapobiegać, niż walczyć z pogłębiającą się wadą wzroku. Jeśli często wytężasz wzrok spoglądając na monitor podczas pracy z komputerem, zbadaj swój wzrok u specjalisty. Być może konieczna jest korekcja wady wzroku.
Odpowiednie oświetlenie – jak uniknąć odblasków i efektu zmęczenia wzroku

Światło potrafi być Twoim sprzymierzeńcem albo sabotażystą. Złe oświetlenie powoduje, że źrenice stale się dostosowują do zmieniającego się kontrastu, a Ty czujesz dyskomfort. Najlepsze światło do pracy to takie, które jest rozproszone, neutralne i bez migotania. Ostre światło żarówki LED z supermarketu potrafi nieźle namieszać w Twoim rytmie dobowym i sprawić, że Twoje oczy będą mieć odczuwalnie dość.
Wiesz, czym jest efekt flicker? To mikroskopijne drgania światła, których nie widać, ale które po godzinach pracy potrafią wykończyć układ nerwowy. Możesz być przebodźcowany/-a właśnie z powodu nieodpowiedniego światła, w którym przebywasz. Dlatego warto sięgać po żarówki flicker-free, takie jak te od EyeShield. Emitowane przez nie światło jest stabilne, a oczy pracują w bardziej naturalnych warunkach.
Drugim ważnym elementem jest barwa światła. W dzień najlepiej sprawdza się pełne spektrum (Full Spectrum DayLight), które naśladuje światło dzienne i wspiera rytm dobowy. Po południu optymalnym wyborem są pomarańczowe żarówki DayTorch. Wieczorne żarówki, które nie emitują światła niebieskiego to czerwone NightTorch.
I jeszcze jedno: ustaw lampę tak, by nie świeciła prosto w ekran ani w oczy. Idealnie, gdy światło pada z boku. W ten sposób unikasz odblasków, które potrafią bardziej męczyć niż sama praca.
Krople do oczu i nawilżenie – proste sposoby na suchość i pieczenie oczu
Jeśli Twoje oczy czują się jak pustynia Gobi, winowajcą może być klimatyzacja lub ogrzewanie. Powietrze w pomieszczeniu staje się suche, a film łzowy – cienki i niestabilny. Dosłownie czujesz piasek pod powiekami.
Najprostsze rozwiązanie to sztuczne łzy, czyli krople nawilżające. Wybieraj te bez konserwantów, zwłaszcza jeśli stosujesz je często. Działają jak balsam i przynoszą natychmiastową ulgę. Odbudowują warstwę wilgoci i zapobiegają mikrouszkodzeniom powierzchni oka. Jeśli problem powraca, warto dodać do diety omega-3. Udowodniono, że wspierają stabilność filmu łzowego.
Równie ważny jest mikroklimat. Zainwestuj w nawilżacz powietrza i staraj się utrzymywać wilgotność na poziomie 40–60%. Unikaj ustawienia monitora w miejscu, gdzie nawiewa bezpośrednio klimatyzacja. Czasem mała zmiana, jak przestawienie biurka o pół metra, potrafi zrobić wielką różnicę dla komfortu wzroku.
Okulary do pracy zdalnej – filtr światła niebieskiego i ochrona przed cyfrowym zmęczeniem wzroku

Światło niebieskie to cichy złoczyńca ery laptopów. Pobudza mózg, rozregulowuje rytm dobowy i daje oczom niezły wycisk. Nie ma co ukrywać – okulary z filtrem niebieskiego światła to hit ostatnich lat. Każdy, kto spędza pół życia przed monitorem, zastanawiał się, czy nie kupić pary typu blue blocker. Ich zadaniem jestodfiltrowanie szkodliwej części widma, bez zaburzania naturalnego postrzegania kolorów. Brzmi jak marketingowy mit? Nic z tych rzeczy. Badania naukowe potwierdzają skuteczność filtrów blokujących niebieskie światło. Według Journal of Adolescent Health osoby noszące okulary z filtrem blue light miały lepszą jakość snu i mniejsze objawy zmęczenia wzroku po całym dniu przed ekranem. Z kolei badanie opublikowane w Chronobiology International wykazało, że blokowanie światła niebieskiego stabilizuje rytm dobowy i poprawia wydzielanie melatoniny.
Dlaczego to ważne? Bo nasz mózg odbiera niebieskie światło jako sygnał, że jest dzień. Kiedy więc scrollujesz TikToka o 23:47, Twoje oczy myślą, że wciąż jesteś w biurze o poranku. Noszenie okularów NightShield wieczorem lub podczas pracy zdalnej to sposób na zdrowszy sen, mniej bólu oczu i zero poczucia, że zaraz Ci oczy eksplodują od monitora.
Co więcej, okulary z filtrem niebieskiego światła i powłoką antyrefleksyjną DayShield redukują kontrast i odblaski, dzięki czemu obraz jest łagodniejszy dla wzroku, a Ty możesz pracować dłużej bez efektu „wypalonych gałek ocznych”. To profilaktyka wzroku, bo choć światło niebieskie nie oślepia nas od razu, jego przewlekły nadmiar może przyspieszać starzenie się siatkówki.
Dodatkowe nawyki dla zdrowia oczu w pracy zdalnej
Oczy nie są samotną wyspą. Pracują razem z całym organizmem. Wzrok to jeden z najważniejszych zmysłów. Dlatego jeśli chcesz, żeby Twoje oczy działały dobrze, musisz zadbać o siebie całościowo. Oto takie krótkie BHP pracy zdalnej przy komputerze, tablecie, telefonie.
Po pierwsze – ruch. Co godzinę oderwij się od biurka, przejdź się, zrób kilka krążeń ramionami. Taka aktywność fizyczna rozluźnia kark i poprawia krążenie, ale też dosłownie dotlenia oczy.
Po drugie – światło naturalne. Spędzaj codziennie choć 15 minut na zewnątrz, patrząc w dal. Badania pokazują, że patrzenie na odległe obiekty i ekspozycja na światło dzienne zmniejszają ryzyko krótkowzroczności u dzieci, a u dorosłych wspierają zdolność akomodacji i stabilność wzroku.
Po trzecie – dieta i nawodnienie. Twoje oczy kochają luteinę, zeaksantynę, witaminy A, C, E oraz kwasy omega-3. Znajdziesz je w rybach, jarmużu, marchewce, szpinaku i orzechach. Sprawdź suplement diety wspomagający zdrowie oczu: Best EyeShield. A do tego pij wodę, Odwodnienie to jeden z cichych wrogów nawilżenia oczu.
I po czwarte – profilaktyka. Raz w roku wizyta u okulisty to naprawdę minimum. Wzrok może się pogarszać powoli i niezauważalnie, a regularna kontrola pozwoli Ci reagować, zanim pojawią się poważniejsze problemy.
Podsumowując: oczy to nie procesor, nie wymienisz ich po gwarancji, więc warto o nie dbać każdego dnia pracy zdalnej. Dobre ustawienie monitora, odpowiednie światło i regularne przerwy to połowa sukcesu, a drugą zapewnią żarówki i okulary EyeShield, które chronią wzrok przed nadmiarem światła niebieskiego i wspierają naturalny rytm dobowy. Dzięki temu możesz pracować dłużej, widzieć wyraźniej i zasypiać szybciej.
Źródła:
Ostrin, L. A., & Glasser, A. (2015). Effect of blue light-reducing eyeglasses on critical flicker frequency. Ophthalmic & Physiological Optics, 35(4). https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26065349/
Rosenfield, M., Portello, J. K., & Chu, C. A. (2023). The effects of breaks on digital eye strain, dry eye and binocular vision: Testing the 20-20-20 rule. Contemporary Lens & Anterior Eye. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35963776/

Ekspert Biohackingu
Od 6 lat pomaga ludziom dbać o zdrowie i lepiej spać. Ekspert biohackingu i diety ketogenicznej… [Przeczytaj cały opis autora]