Wpływ światła słonecznego i sztucznego oświetlenia na kobiety

Autor: Sebastian Kilichowski Dodano: 16 października 2024

Kobietą w okresie rozrodczym rządzi rytm dobowy i cykl menstruacyjny. To właśnie płeć żeńska jest wyjątkowo czuła na działanie hormonów. Jest to supermoc, a jednocześnie czasem problem, gdy gospodarka hormonalna jest zaburzona. Ekspozycja na światło wpływa na rytmy dobowe, produkcję hormonów oraz zdrowie psychiczne i fizyczne. W szczególności kobiety, ze względu na specyfikę gospodarki hormonalnej, mogą być bardziej wrażliwe na negatywne skutki zarówno światła słonecznego, jak i sztucznego oświetlenia. W niniejszym artykule przyjrzymy się, jak oba rodzaje światła wpływają na zdrowie kobiet oraz jakie są najnowsze badania w tej dziedzinie.

Niebieskie światło – największe zagrożenie współczesnych ekranów

Dla kobiet, które dbają o swoje zdrowie i równowagę hormonalną, zrozumienie, jak światło (zarówno naturalne, jak i sztuczne) wpływa na organizm, jest szczególnie istotne. Niebieskie światło, powszechnie emitowane przez ekrany smartfonów, tabletów czy komputerów stało się jednym z największych współczesnych zagrożeń zdrowotnych. Ma bezpośredni wpływ na cykl okołodobowy i produkcję melatoniny, hormonu odpowiedzialnego za regulację snu. Wieczorne wystawianie się na światło niebieskie może zakłócać rytm dobowy, prowadząc do problemów ze snem, a w dłuższym okresie do zaburzeń zdrowotnych, m.in. zwiększonego ryzyka otyłości i problemów hormonalnych. Według badań osoby korzystające z urządzeń elektronicznych przed snem doświadczają obniżenia poziomu melatoniny nawet o 55%. Ich organizm nie jest gotowy na odpoczynek, co prowadzi do problemów ze snem. Niebieskie światło wpływa na nas w taki sposób, że nasze mózgi mylą je z naturalnym światłem dziennym. To powoduje opóźnienie fazy snu, a w dłuższej perspektywie może prowadzić do bezsenności oraz problemów z koncentracją i nastrojem. Dla kobiet, które często borykają się z wyzwaniami związanymi z hormonami, zakłócenie cyklu dobowego może pogłębiać te problemy, wpływając na zdrowie psychiczne i fizyczne. Zmęczenie, drażliwość i zmniejszona odporność to tylko niektóre z objawów długotrwałego narażenia na niebieskie światło.

Wpływ światła słonecznego na zdrowie kobiet

Światło słoneczne jest ważne w wielu aspektach zdrowotnych, zwłaszcza u kobiet. Korzyści z przebywania na świeżym powietrzu są niezaprzeczalne – naturalne światło stymuluje produkcję witaminy D, która wspiera układ odpornościowy, zdrowie kości oraz pomaga w regulacji nastroju. Kobiety są bardziej narażone na niedobór witaminy D niż mężczyźni, zwłaszcza w okresie menopauzy, co zwiększa ryzyko osteoporozy i problemów z kośćmi. Regularne kąpiele słoneczne mogą pomóc w utrzymaniu odpowiedniego poziomu tej witaminy. Badanie zespołu z Northwestern University wykazało, że osoby, które o poranku wystawiają się na działanie promieni słonecznych, są szczuplejsze! Brak odpowiedniej ilości światła słonecznego, zwłaszcza w miesiącach zimowych, może prowadzić do tzw. sezonowych zaburzeń afektywnych (SAD), które szczególnie dotykają kobiety. Naturalne światło słoneczne poprawia samopoczucie, reguluje produkcję serotoniny – hormonu szczęścia – i przyczynia się do lepszej jakości snu.

Sztuczne oświetlenie a zdrowie: Jak wpływa na kobiety?

Podczas gdy światło słoneczne działa korzystnie na zdrowie, sztuczne oświetlenie, zwłaszcza wieczorem, może prowadzić do negatywnych skutków zdrowotnych. Przede wszystkim sztuczne światło, zwłaszcza to o wysokim natężeniu i zimnym odcieniu (np. z diod LED), zaburza nasz wewnętrzny zegar biologiczny, prowadząc do negatywnych skutków zdrowotnych. Zbyt długa ekspozycja na sztuczne oświetlenie w nocy może również mieć wpływ na sen i regenerację. Powoduje opóźnienie produkcji melatoniny w organizmie człowieka, co prowadzi do zaburzeń snu, w tym bezsenność. To z kolei ma wpływ na poziom kortyzolu – hormonu stresu, który jest ściśle związany z regulacją metabolizmu i reakcji na stres. U kobiet nadmierna ekspozycja na sztuczne światło w nocy może prowadzić do zaburzeń hormonalnych, w tym problemów z płodnością oraz zaburzeń metabolicznych, jak np. zwiększonego ryzyka rozwinięcia się cukrzycy typu 2. Badania wykazują, że kobiety, które pracują na nocne zmiany, są bardziej narażone na zaburzenia metaboliczne oraz mają wyższe ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. To pokazuje, jak higiena snu i unikanie sztucznego światła w późnych godzinach wieczornych jest szczególnie ważnym elementem dbania o zdrowie. Zdrowe oświetlenie to alternatywa dla zwykłego oświetlenia LED, żarówki DayTorch i NightTorch nie emitują światła niebieskiego i nie mają efektu migotania.

Światło a rytm dobowy – klucz do zdrowia

Rytm dobowy to nasz naturalny zegar biologiczny, który reguluje procesy takie jak sen, czuwanie, wydzielanie hormonów i trawienie. Światło, zarówno naturalne, jak i sztuczne, odgrywa kluczową rolę w synchronizacji tego rytmu. W ciągu dnia światło dzienne pobudza naszą aktywność i produkcję hormonów, takich jak serotonina, która wspiera dobry nastrój i energię. Zarówno naturalne, jak i sztuczne światło wpływa na nasz organizm. Światło niebieskie wieczorem np. podczas korzystania ze smartfonów i energooszczędnego oświetlenia LED prowadzi do rozregulowania rytmu dobowego: cyklu snu i czuwania oraz ma negatywny wpływ na zdrowie psychiczne i fizyczne kobiet. Prowadzi to do problemów z zasypianiem, a także zwiększa ryzyko wystąpienia problemów hormonalnych, takich jak zaburzenia cyklu miesiączkowego, a nawet zaburzenia emocjonalne. Wystawienie się na światło niebieskie na kilka godzin przed snem może przesunąć moment zaśnięcia nawet o 90 minut. Badania pokazują, że to jedno z głównych wyzwań w walce z bezsennością w dobie cyfrowej.

Jak chronić się przed negatywnymi skutkami ekspozycji na sztuczne światło?

Światło, zarówno naturalne, jak i sztuczne oświetlenie, ma ogromny wpływ na zdrowie kobiet. Zrozumienie, jak zarządzać ekspozycją na różne źródła światła, jest kluczem do utrzymania zdrowego rytmu dobowego, hormonów oraz ogólnego samopoczucia. Istnieje kilka sposobów na minimalizowanie negatywnego wpływu sztucznego światła, zwłaszcza wieczorem i w nocy. Podstawową metodą jest wprowadzenie do swojego codziennego harmonogramu tzw. hiegieny snu. Obejmuje to unikanie korzystania z urządzeń emitujących niebieskie światło na 3-4 godziny przed snem oraz korzystanie z ciepłej barwy światła w domu (zdrowe oświetlenie DayTorch i NightTorch, świece). Większość z nas nie może/nie chce zrezygnować całkowicie z elektroniki wieczorem. Sporym problemem jest ekspozycja na światło nocne wśród pracowników nocnej zmiany, która prowadzi do zahamowania wydzielania melatoniny. Kobiety wykonujące pracę zmianową np. w zawodach medycznych, jak pielęgniarki, są szczególnie narażone na rozregulowanie rytmu dobowego. EyeShield, dzięki swoim okularom blokującym 100% światła niebieskiego NightShield, może pomóc w minimalizowaniu negatywnych skutków ekspozycji na światło niebieskie, poprawiając jakość snu i ogólne zdrowie, chroniąc przed zakłóceniem rytmu dobowego. Badanie opublikowane w czasopiśmie naukowym Frontiers in Neurology pokazuje, że stosowanie okularów blokujących światło niebieskie poprawia jakość snu u osób pracujących przy komputerach aż o 58%. Ważna jest także dbałość o dostęp do naturalnego światła w ciągu dnia. Dzięki temu produkcja melatoniny będzie na prawidłowym poziomie.

Dla kobiet, które codziennie balansują między pracą, domem i dbaniem o siebie, odpowiednie zarządzanie ekspozycją na światło to klucz do lepszego samopoczucia. Dbanie o zdrowy rytm dobowy to inwestycja w siebie – w lepszą koncentrację, nastrój i równowagę hormonalną. Pamiętaj, by dbać o to, co najbardziej wpływa na Twoje zdrowie i samopoczucie, każdego dnia.

Źródła:

https://link.springer.com/article/10.1007/s11356-023-31502-8

https://www.mdpi.com/1422-0067/24/4/3392

https://www.frontiersin.org/journals/photonics/articles/10.3389/fphot.2023.1272934/full

https://www.mdpi.com/1422-0067/24/4/3392