Wszystko o śnie i rytmie dobowym

Budzenie się w nocy – Jakie są przyczyny i jak zasnąć aby nie wybudzać się w środku nocy?

Autor: Sebastian Kilichowski Dodano: 30 stycznia 2024

Budzisz się zlany potem w środku nocy. Patrzysz na zegarek, wskazówki pokazują godzinę 3. Od razu przypominasz sobie sceny z “Egzorcyzmów Emily Rose”. W końcu to “godzina diabła”. Pot oblewa Cię jeszcze bardziej i masz problem z ponownym zaśnięciem. Pobudki w nocy zdarzają się praktycznie każdemu z nas. Czasem nawet nie jesteś ich świadomy. Wielokrotnie w ciągu nocy budzi się prawie 40% Polaków. Statystyki rosną wraz z wiekiem. Jeżeli nocne pobudki są sporadyczne – nie jest to powód do niepokoju, jednak częste wybudzanie ma swoje przyczyny, które trzeba zlikwidować. Brak odpowiedniej jakości snu zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia stanów depresji i wielu innych dolegliwości zdrowotnych. Przyjrzyjmy się dokładniej temu zjawisku.

Dlaczego często budzimy się w nocy?

Budzenie w nocy i trudności z zaśnięciem to jeden z charakterystycznych objawów bezsenności. Przerywany sen w nocy może mieć różne przyczyny. Wybudzanie się kilka razy w ciągu nocy może świadczyć o wielu chorobach, w tym somatycznych, ale także o problemach emocjonalnych. Tak więc winowajcą może być np. choroba układu krążeniowo-naczyniowego i oddechowego, przewlekły stres, a nawet nieodpowiedni materac. Nie ma jednej odpowiedzi na pytanie, czym może być to spowodowane w Twoim przypadku. Gdy często budzisz się w nocy i nie możesz zasnąć mimo liczenia baranów i przekręcania się z boku na bok, powinieneś przyjrzeć się swojemu zdrowiu i trybowi życia. 

Fizjologiczne przyczyny wybudzania

Zapewne spotkałeś się z wątpliwym, metafizycznym wyjaśnieniem budzenia się o 3 w nocy i problemów z zaśnięciem. Spokojnie, to nie demony i inne złe duchy dręczą Cię o tej porze, ale spadek melatoniny, wzrost temperatury ciała i poziomu hormonów odpowiedzialnych za mobilizację organizmu do działania. Tak przynajmniej mówi nauka. Gdy sen nie jest jakościowy, między 3 a 5 nad ranem nasz układ współczulny może aktywować się przedwcześnie i wpływać na nocne  przebudzenia. Problemy z zasypianiem i utrzymaniem zdrowego snu występują częściej u osób starszych. Ponadto sen składa się z różnych faz. Budzenie się około 3 może być naturalnym przejściem między fazą NREM i REM. To, co może powodować częste przebudzenia w nocy u kobiet w ciąży to potrzeba oddawania moczu, która nasila się wraz z rozwojem płodu. Nadmierny wysiłek fizyczny i zmęczenie sprawiają, że faza snu głębokiego będzie skrócona. Spożywanie stymulantów, takich jak m.in. kofeina, alkohol, obfite posiłki przed snem, stosowanie niektórych środków farmakologicznych lub nieregularny tryb życia mogą wpływać na cykl snu. 

Psychologiczne i środowiskowe czynniki

Jedną z najczęstszych przyczyn częstych wybudzeń w środku nocy jest duży stres w naszym życiu. Wysoki poziom kortyzolu, czyli hormonu stresu, objawia się między innymi trudnościami z zasypianiem, łatwością wybudzania się, koszmarami sennymi. Brak odpowiednich warunków, czyli hałas, zbyt wysoka temperatura w sypialni, niewygodny materac albo poduszka, zbędne oświetlenie w nocy – przyczyny, które mogą powodować nocne pobudki, są czasem banalne. Nawet scrollowanie social mediów przed snem albo wieczorny seans filmowy prowadzą do rozregulowania rytmu dobowego. Zastanów się, czy te czynniki nie dotyczą Ciebie. 

Zaburzenia snu i choroby

Wielokrotne budzenie się w nocy spowodowane bywa zaburzeniami snu. Przykładem jest zespół bezdechu sennego. W trakcie snu chora osoba przestaje na chwilę oddychać, co powoduje gwałtowne wybudzenie. Przyczyny wybudzania się w nocy to czasem dolegliwości zdrowotne: bólowe, żołądkowe, częste oddawanie moczu albo kwestie hormonalne np. uderzenia gorąca czy nocne poty u kobiet w okresie menopauzy. Przy chorobach tarczycy brak równowagi hormonalnej utrudnia zasypianie i sprzyja przebudzaniu się w nocy. Problemy ze snem często sygnalizują o chorobach układu sercowo-naczyniowego, chorób płuc, astmie czy alergiach, zespole niespokojnych nóg. Nieprawidłowa praca wątroby również może powodować wybudzenia nocne. Jeżeli budzisz się w nocy z lękiem, to być może cierpisz na zaburzenia psychiczne: nerwicę lękową lub depresję. Gdy jesteśmy w stanie zidentyfikować konkretne objawy, które wybudzają nas ze snu, to w pierwszej kolejności powinniśmy zająć się ich leczeniem. 

Jak radzić sobie z nocnym wybudzaniem?

Techniki relaksacyjne i higiena snu

Sypialnia powinna kojarzyć się nam z relaksem i wypoczynkiem. Na jakość snu ma wpływ tzw. higiena snu. Leżysz w łóżku z telefonem albo laptopem, w ten sposób odprężając się przed nocą? Co gorsze, uwielbiasz oglądać wieczorem horrory o wspomnianych demonicznych pobudkach o 3 w nocy? Zwiększasz swoje szanse na przebudzenie w środku nocy. Nie będziesz również w stanie ponownie zasnąć. To, co pomaga w zachowaniu spokojnego snu, to wyciszenie się wieczorem. Elektronikę zastąp ćwiczeniami oddechowymi, medytacją, modlitwą, słuchaniem spokojnej, odprężającej muzyki lub czytaniem książki przy odpowiednim oświetleniu np. przy naszej czerwonej żarówce NightTorch. Zminimalizujesz szanse na wybudzanie w nocy, jeśli odpowiednio przygotujesz sypialnię. Przewietrz ją, zapewnij całkowitą ciemność w nocy i niezbyt wysoką temperaturę. Wśród znanych czynników poprawiających jakość snu panowie chętnie wskazują seks (51%), a panie wietrzenie sypialni (64%). Proponuję połączyć te dwie czynności w trakcie jednego wieczoru i sprawdzić skuteczność działania tej metody 🙂

 Zmiany w trybie życia

Częste wybudzanie się w nocy pogarsza jakość snu i komfort życia. Zmiana stylu życia bywa więc koniecznością. Zadbaj o zdrową dietę bez wysoko przetworzonych produktów. Ostatni posiłek najlepiej jest zjeść na 2-3 godziny przed położeniem się do łóżka. Zapomnij o lampeczce wina na dobry sen. Alkohol, nawet w małej ilości, sprawia, że cykl snu jest zakłócony. Nie zapominaj o aktywności fizycznej, jednak wieczorem unikaj jednak bardzo wyczerpującego treningu. Zmiana niezdrowych nawyków może przynieść widoczną poprawę.

Kiedy szukać pomocy specjalisty?

Zwykle bagatelizujemy problemy ze snem. Zrzucamy je na trudną sytuację geopolityczną, kłopoty w pracy, związku, rodzinie, pustki w portfelu, obciążenie obowiązkami. Jeżeli utrudniają Ci normalne funkcjonowanie, warto udać się po pomoc do specjalisty, Regularne wybudzenia i bezsenność, w tym Zespół Opóźnionej Fazy Snu (DSPS), wymagają leczenia. Ważne jest, by dowiedzieć się, czym może być spowodowane codzienne budzenie się w nocy. W zależności od przyczyny, czy jest to np. bezdech senny, nadmierny stres, czy słaba kondycja naszego stanu zdrowia, należy skonsultować się z lekarzem i wybrać odpowiednią terapię. 

Dlaczego nieprzerwany sen jest tak ważny? 

Zdrowy sen to zdrowe ciało i psychika. Zadbanie o siebie zaczyna się od zadbania o odpowiednią ilość dobrego jakościowo snu. Regularne wybudzanie w nocy należy zlikwidować, by cieszyć się w pełni życiem. Po przebudzeniu trudno zasnąć, a bezsenność skutkuje poważnymi konsekwencjami. Dobre nawyki wprowadzone wieczorem, takie jak m.in. ograniczanie światła niebieskiego, wpłyną pozytywnie na regenerację nocną. Jeżeli potrzebujesz drzemki w ciągu dnia, zainteresuj się swoim nocnym snem i rytmem dobowym.

Rola ochrony przed światłem niebieskim

Wpływ światła niebieskiego na sen

Osoby z regularnym rytmem okołodobowym są pełne energii i chęci do działania. Ich sen jest spokojny i regenerujący. Zaburzenia rytmu okołodobowego, które zdarzają się często, zakłócają tę harmonię. Czynnikiem kształtującym rytm okołodobowy jest światło, zarówno to naturalne, jak i sztuczne. Znaczenie ma to, jak długo i kiedy wystawiamy się na działanie światła oraz jak ciemno jest w nocy. Urządzenia elektroniczne emitują światło niebieskie, które hamuje produkcję melatoniny, Gdy wieczorem wystawiamy się na sztuczne światło z ekranu telewizora albo monitora komputera, opóźnia się rytm snu. Może pojawić się budzenie w nocy i problem, by zasnąć,

Jak okulary EyeShield mogą pomóc

Nie jesteś w stanie całkowicie zrezygnować z wystawiania się na sztuczne światło niebieskie wieczorem? To dla Ciebie stworzyłem produkt, który sprawi, że Twój sen będzie bardziej jakościowy. Okulary blokujące światło niebieskie NightShield gwarantują lepszy sen, a to za sprawą 100% ochrony. Blokowanie na 3-4 godziny przed snem światła niebieskiego sprawia, że melatonina wydziela się w odpowiedniej ilości, a kortyzol utrzymuje się na niskim poziomie. W przypadku bezsenności jest to game-changer. Chciałbym, żebyś też przekonał się o jego działaniu, dlatego daję Ci 30 dni gwarancji satysfakcji na zerówki. Przetestuj je na sobie!