Światło niebieskie a zdrowie

Czy telefon psuje wzrok? Jak chronić wzrok przed smartfonem?

Autor: Sebastian Kilichowski Dodano: 16 listopada 2023

W roku 1992 firma IBM zaprezentowała przełomowy prototyp urządzenia z wyświetlaczem dotykowym, który był połączeniem telefonu komórkowego i komputera osobistego. Ostateczna nazwa tego zaawansowanego sprzętu, który trafił do sprzedaży w 1994 roku i w ciągu pół roku od premiery sprzedał się w ilości 50 tysięcy sztuk, to IBM Simon Personal Communicator. Ten pierwszy smartfon miał zaskakująco dużo funkcji: dzwonienie, e-mail, faks, pager, kalkulator, notatnik, kalendarz i zegar światowy. WOW! 🙂 Obecnie smartfony stały się nieodłączną częścią naszego życia i oferują dużo więcej. Telefon jest naszą prawą ręką. Czy codzienne używanie go może Ci zaszkodzić? Czy smartfon psuje wzrok? Czy istnieją sposoby, dzięki którym możesz chronić oczy, a tym samym zmniejszyć ryzyko rozwoju wielu schorzeń czy zaburzeń? Czytaj dalej, a znajdziesz odpowiedzi na te pytania.

Jak długie wpatrywanie się w ekran wpływa na wzrok?

Budzi Cię dźwięk alarmu ze smartfona. Jeszcze w łóżku przeglądasz social media. Sprawdzasz, co Cię ominęło, gdy spałeś. W ciągu dnia wykorzystujesz urządzenia elektroniczne do pracy, kontaktu ze znajomymi, rodziną, robisz zakupy on-line, planujesz urlop. Wieczorem, po obejrzeniu śmiesznych TikTok-ów i memów, zasypiasz z telefonem pod poduszką. Statystyczny Polak poświęca na patrzenie na ekran 10 godzin i 26 minut dziennie! Wg raportu przygotowanego przez Future Mind „Młodzi vs Mobile: Wpatrzeni w ekran, czyli o młodych Polakach i technologii mobilnej”, wśród osób między 26. a 30. rokiem życia 9% jest w stanie wytrzymać bez smartfona maksymalnie… godzinę. Badaniem objęto przedstawicieli grupy wiekowej pomiędzy 15. a 35. rokiem życia. Średnio każdy badany poświęcał od 2 do 5 godzin dziennie na używanie telefonu. Z czym się wiąże codzienne i wielogodzinne wpatrywanie się w wyświetlacz? M.in. zmęczeniem wzroku i suchością oczu – kiedy długotrwale skupiamy wzrok na ekranie telefonu, rzadziej mrugamy. Oczy nie są właściwie nawilżone i w efekcie pojawiają się objawy “zespołu suchego oka”: przekrwienie spojówek, podrażnienie, szczypanie, zwiększona męczliwość oczu i dyskomfort. 

Czy smartfony, tablety i telefony psują wzrok?

Opublikowane w 2018 r. wyniki badań przeprowadzonych przez naukowców z Uniwersytetu w Toledo mówią jasno: długotrwałe narażenie na niebieskie światło może prowadzić nawet do ślepoty. Wpływa ono na rytm dobowy, ale również na rozwój chorób, takich jak np. AMD (Age-related Macular Degeneration), czyli zwyrodnienie plamki żółtej. To schorzenie siatkówki powodujące utratę widzenia centralnego. Jest ono związane z wiekiem, ale nie tylko! Ustalono, że nadmierna ekspozycja na światło niebieskie emitowane przez ekrany urządzeń takich jak smartfony, tablety i komputery, jest jedną z przyczyn problemów ze wzrokiem. W komórkach fotoreceptorowych powstają szkodliwe cząsteczki. Uszkodzenie tych komórek prowadzi do zwyrodnienia plamki żółtej, a w konsekwencji nieodwracalnego uszkodzenia wzroku lub nawet jego całkowitej utraty. Co istotne, komórki receptorowe się nie regenerują. Gdy umierają, nie zostaną zastąpione przez nowe komórki.

Korzystanie ze smartfonów ma wpływ na nasze oczy także poprzez nadmierne przeciążenie mięśni gałek ocznych. Wpatrywanie się w mały obraz blisko naszych oczu powoduje przeciążenie narządu wzroku. Akomodacja polega na dostosowywaniu się oka do oglądania przedmiotów znajdujących się w różnych odległościach. Koncentrowanie wzroku na niewielkich obiektach, w tym przypadku wyświetlanych na telefonie, powoduje zmęczenie mięśni odpowiadających właśnie za akomodację. Podczas skurczu mięśnia rzęskowego soczewka przybiera kształt bardziej kulisty, umożliwiając ostre widzenie przedmiotów położonych w bliskiej odległości. Rozkurcz z kolei wywołuje odwrotny efekt- spłaszczona soczewka pozwala na widzenie obiektów położonych daleko. Skurcz akomodacyjny występuje najczęściej u pacjentów z nieskorygowaną nadwzrocznością i osób długotrwale patrzących na przedmioty z bliska. Dochodzi wtedy do nadmiernego skurczu mięśnia rzęskowego oka. Narząd wzroku traci zdolność dostosowywania się do oglądania przedmiotów znajdujących się w dali, a to już krótka droga do wady wzroku, która najczęściej następuje stopniowo i może być początkowo bagatelizowana. Grozi nam krótkowzroczność, na którą może cierpieć nawet 1,6 mld ludzi na świecie. 

Jak niebieskie światło ze smartfona wpływa na oczy?

Światło niebieskie, wpadając do naszego oka, zmniejsza tempo produkcji energii w mitochondriach oraz generuje wolne rodniki. Ostatnie badania naukowe na myszach potwierdzają, że sztuczne, niebieskie światło ma negatywny wpływ na nabłonek rogówki. Powoduje pogorszenie jakości filmu łzowego, zwiększa poziomy markerów zapalnych i wolnych rodników tlenowych na powierzchni rogówki. Szczególnie negatywny wpływ światło to ma wpływ na postępujące choroby oczu, jak np. jaskra. Im więcej wpuszczasz do oka sztucznego światła o niewłaściwej porze oraz zbyt mało przebywasz w naturalnym świetle, na zewnątrz, tym większa szansa na choroby siatkówki oka. Ciekawym odkryciem jest tzw. „przejściowa ślepota smartfonowa” (TSB – z ang. Transient Smartphone “Blindness”). Jet to nagła, przejściowa utrata wzroku, zwykle w jednym oku, trwająca kilka minut. Wynika głównie z wpatrywania się w jasny wyświetlacz, w ciemności, w pozycji leżącej. 

Ochrona wzroku podczas korzystania z telefonu

Teraz już wiesz, dlaczego tak ważne jest ograniczenie ekspozycji na światło niebieskie. Jest ono wydzielane również przez słońce i w niewielkich ilościach jest nam potrzebne, ale nadmiar jest szkodliwy. Rozsądne korzystanie z urządzeń elektronicznych oznacza zmniejszenie czasu spędzanego z telefonem w ręce. Tak, jest to trudne w dzisiejszym świecie. By zneutralizować negatywny wpływ urządzeń na wzrok, zadbaj o higienę pracy. Jeżeli często wpatrujesz się w telefon albo komputer, stosuj zasadę 20-20-20. Polega ona na oderwaniu wzroku od ekranu po każdych 20 minutach na 20 sekund i spojrzeniu na inny (najlepiej zielony) obiekt oddalony o min. 20 stóp (6 metrów). Dzięki temu “fitnessowi oczu” wzrok nie męczy się tak bardzo. Należy też pamiętać o częstym mruganiu, a w razie konieczności stosowaniu kropli nawilżających. Zadbaj o to, żeby w Twojej diecie znalazły się karotenoidy, takie jak: luteina i zeaksantyna. Także astaksantyna, występująca powszechnie w organizmach morskich, w tym mikroalgach, łososiu i krewetkach, uznawana jest za niezwykle silny przeciwutleniacz. Liczne badania wskazują, że chroni ludzkie komórki ARPE-19 przed stresem oksydacyjnym, a tym samym zapobiega zwyrodnieniu siatkówki wywołanemu niebieskim światłem, w tym AMD.

Obecnie niektóre nowoczesne smartfony wyposażone są w ekran AMOLED. Mniejszy kontrast wyświetlanej strony w trybie ciemnym albo trybie czytania również zmniejsza zmęczenie oczu. Tak samo zmiana barwy wyświetlanego obrazu na cieplejszą wraz z zapadnięciem zmroku. Nic nie będzie jednak tak skuteczne, jak dobre okulary blokujące światło niebieskie. Jest to game-changer, bez którego ciężko walczyć z nadmierną ekspozycją na sztuczne światło. Okulary EyeShield zostały stworzone, by chronić oczy nie tylko przed zmęczeniem, ale także przed uszkodzeniami siatkówki i rozwojem wielu schorzeń. Poza złym wpływem na wzrok, światło telefonu ma destrukcyjne działanie na nasz rytm dobowy. Używanie telefonu przed snem zaburza nasz zegar biologiczny. Jeśli masz trudności z zasypianiem po wielogodzinnym wpatrywaniu się w ekran smartfona, cierpisz na bezsenność, zaburzenia snu, a dodatkowo chcesz zadbać o swoje oczy, przetestuj nasze okulary, które objęte są 30-dniową gwarancją satysfakcji. Zapewniamy, że będziesz z nich zadowolony, jak tysiące naszych klientów.

Bibliografia

  1. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22009916/
  2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37897411/
  3. https://www.futuremind.com/raport-mlodzi-vs-mobile/